Πρωταθλήτρια στην απορρόφηση των Κοινοτικών κονδυλίων αποδεικνύεται η Ελλάδα, όπως διαπιστώθηκε στη συνεδρίαση της Επιτροπής Περιφερειακής Ανάπτυξης (REGI) και στη συζήτηση με θέμα «Ειδικά μέτρα για την Ελλάδα βάσει του κανονισμού 2015/1839». Χάρη δε, στα κονδύλια αυτά, το ελληνικό ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 2%, σύμφωνα με τους υπολογισμούς Κοινοτικών αξιωματούχων, όπως και ότι η ανταγωνιστικότητα της χώρας αυξήθηκε σε σχέση με την εικόνα πέντε χρόνια πριν. Στη συζήτηση παρενέβησαν δύο Ελληνες ευρωβουλευτές, η Μαρία Σπυράκη, εκ μέρους του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, και ο Δημήτρης Παπαδημούλης, εκ μέρους της ευρωομάδας της Αριστεράς.
Συγκεκριμένα η Κομισιόν, δια του επίσημου εκπροσώπου της και διευθυντής της REGIO DDG.G, Ρούντολφ Νιέσλερ, πήρε την εξής θέση:
«Για τα προγράμματα του 2007-2013 είχαμε άμεσες παροχές κεφαλαίου κατά το 2015 και οι επιπλέον προκαταβολές εξασφάλισαν άλλες μεταφορές κονδυλίων 1 δισ. ευρώ για το 2015 και 2016. Μέσω αυτών των ενέσεων ρευστότητας, η Ελλάδα έφτασε σε απορρόφηση 100% των διαθέσιμων κονδυλίων για την περίοδο 2007-2013, σε σχέση με το μέσο όρο απορρόφησης της Ευρωπαϊκής Ενωσης που ήταν γύρω στο 96%. Η Ελλάδα, με 100%, ήταν η πρώτη χώρα ως προς την απορρόφηση. Επίσης, τα Κοινοτικά κονδύλια έφταναν στην Ελλάδα πολύ πιο γρήγορα από ό,τι στα υπόλοιπα κράτη – μέλη.
Οσον αφορά στη διαδικασία του κλεισίματος των λογαριασμών, αυτή βαίνει εύρυθμα, τακτικά, και με βάση τα στοιχεία που έχουμε λάβει μέχρι στιγμής μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα ότι δεν θα έχουμε καμία απώλεια κονδυλίων για την Ελλάδα», διαβεβαίωσε ο Ρ. Νιέσλερ που συμπλήρωσε: «Ο αριθμός των ατελών προγραμμάτων έχει μειωθεί δραστικά. Σε σύγκριση με την περίοδο 2002-2006, όπου είχαμε 900 σχέδια που δεν ολοκληρώθηκαν, στην περίοδο 2007-2013 μόνο 79 σχέδια παρέμειναν ατελή ως σήμερα και θα ολοκληρωθούν με τη χρήση των εθνικών κονδυλίων.
Χωρίς όμως τα ειδικά μέτρα, ο αριθμός αυτών των ανολοκλήρωτων προγραμμάτων θα ήταν πολύ μεγαλύτερος και η Ελλάδα θα αντιμετώπιζε πολύ σοβαρά προβλήματα για να εξασφαλίσει τα απαραίτητα κονδύλια για να ολοκληρώσει αυτά τα σχέδια και προγράμματα».
Η Ελλάδα κατάφερε επίσης να ολοκληρώσει πολύ σημαντικά σχέδια και προγράμματα. Ο κ. Αριμόν (σ.σ. είναι ο εισηγητής της έκθεσης) ανάφερε τα πιο εμβληματικά – οι παραχωρήσεις για τους αυτοκινητοδρόμους για παράδειγμα ήταν πολύ σημαντική επιτυχία. Ετσι μπόρεσαν να συνεχιστούν τα έργα και το 2017 και τα πέντε σχέδια ολοκληρώθηκαν και εγκαινιάστηκαν.
Και χάρη στην έκτακτη, 7%, εμπροσθοβαρή χρηματοδότηση για το 2020, η απορρόφηση για την περίοδο αυτή έχει φτάσει μέχρι το 25% και… ενώ 14% είναι ο Κοινοτικός μέσος όρος. Ακόμη κι αν αποκλείσουμε την αύξηση του 7% της προκαταβολής, ακόμη και δίχως αυτό, η Ελλάδα έχει πολύ καλύτερες επιδόσεις από τον Κοινοτικό μέσο όρο».
Ο Ρ. Νιέσλερ συμπερασματικώς ανέφερε ότι «από τις μέχρι τώρα εκθέσεις, από τις πηγές της Παγκόσμιας Τράπεζας, αλλά και από το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ, διαπιστώνουμε ότι η Ελλάδα έχει αυξήσει την ανταγωνιστικότητά της, σε σχέση με πριν από μια 5ετία».
Ποια έργα προχώρησαν
Είχε προηγηθεί ο εισηγητής της έκθεσης, Πασκάλ Αριμόντ, ο οποίος εστίασε στα Ειδικά μέτρα για τα χρηματοδοτούμενα έργα της περιόδου 2007-2013 στην Ελλάδα, αναφέροντας μεταξύ άλλων τα εξής:
«Στο σχέδιο έκθεσής μου, έκανα και μια αξιολόγηση και μπορούμε να καταλήξουμε στο εξής: αυτή η επιπρόσθετη ρευστότητα αξιοποιήθηκε αποτελεσματικά εκ μέρους της Ελλάδας προκειμένου πράγματι να ολοκληρωθούν πολλά προγράμματα – και αυτό μπορούμε να το αναφέρουμε με βεβαιότητα και με αριθμούς… Η Ελλάδα στην περίοδο αυτή, δούλεψε πάνω σε έναν κατάλογο 161 προγραμμάτων προτεραιότητας, τα οποία αφορούν 11,5 δισ. ευρώ για την περίοδο 2007-2013.
Από αυτά, 136 ολοκληρώθηκαν, 27 από αυτά τα προγράμματα προτεραιότητας μεταφέρθηκαν στην επόμενη περίοδο 2017-2020 και ορισμένα, που αφορούν 1,1 δισ. ευρώ, δεν συνεχίστηκαν και διεκόπησαν.
Οσο για τα πετυχημένα προγράμματα, από την προηγούμενη περίοδο 2002-2006, που συνέχισαν και ολοκληρώθηκαν για την περίοδο 2007-2013, μπορούμε να αναφέρουμε κάποιους αυτοκινητοδρόμους που ανακαινίστηκαν, το μετρό στην Αθήνα και το μετρό στη Θεσσαλονίκη και τη σιδηροδρομική σύνδεση Τιθορέας – Λιανοκλαδίου – Δομοκού. Αυτά τα προγράμματα τα οποία λόγω αυτών των ειδικών μέτρων πράγματι υλοποιήθηκαν -και αυτό το εξακρίβωσα».
Στη συνέχεια της ομιλίας του ο εισηγητής τόνισε εξάλλου: «Στη νέα περίοδο ενίσχυσης έχουν οριστεί 18 προγράμματα προτεραιότητας, τα οποία λόγω της προ-χρηματοδότησης έχουν ξεκινήσει. Υπάρχουν δύο αριθμοί που θα πρέπει να αξιολογήσουμε θετικά.
Το πρώτο, είναι σημαντικό νούμερο: Το ποσοστό απορρόφησης για την περίοδο 2007-2013 είναι 100%. Αυτό σημαίνει ότι τα κονδύλια που δόθηκαν στην Ελλάδα πράγματι εισέρευσαν στα προγράμματα αυτά και αυτό ήταν μια προϋπόθεση για την χορήγηση της χρηματοδότησης.
Το δεύτερο, το οποίο θα πρέπει να αξιολογηθεί θετικά, είναι τα ποσοστά απορρόφησης για την περίοδο 2014-2018 και είναι 28% -ή 23% όπως λέει η Επιτροπή- δηλαδή τα ανώτατα όρια μέσου όρου σύμφωνα με την Επιτροπή.
Τέλος, ένα τρίτο νούμερο που θα πρέπει να αναφέρουμε, είναι ότι λόγω της προηγούμενης περιόδου και των προγραμμάτων που υλοποιήθηκαν στην περίοδο αυτή, το Ελληνικό ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 2% απ’ ότι θα είχε αυξηθεί χωρίς τα χρήματα αυτά, πράγμα το οποίο είναι σημαντικό για την ανάπτυξη της Ελλάδας».
Καταληκτική παρατήρηση για τον κ. Αριμόντ: «Απορρόφηση και ΑΕΠ είναι δείκτες οι οποίοι μας λένε κάτι τόσο σε ποιοτικό επίπεδο, όσο και στο επίπεδο των οικονομικών στοιχείων. Διαπιστώνουμε ότι τα χρήματα αυτά πράγματι χρησιμοποιήθηκαν, δεν τελμάτωσαν τα προγράμματα αυτά ούτε διεκόπησαν, και υπό αυτή την έννοια, αύξησαν το βαθμό ανταγωνιστικότητας της Ελληνικής οικονομίας, δημιουργήθηκαν θέσεις απασχόλησης και βελτιώθηκαν οι συνθήκες διαβίωσης των Ελλήνων πολιτών».
Δ. Παπαδημούλης: «Η Ελλάδα, πρώτη στην απορροφητικότητα»
Από την πλευρά του ο αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και επικεφαλής της Ευρωομάδας του ΣΥΡΙΖΑ, Δημήτρης Παπαδημούλης, είπε, μεταξύ άλλων, τα εξής:
«Νιώθω ως Ελληνας μια ικανοποίηση, γιατί μετά την σωστή απόφαση του Ευρωκοινοβουλίου, που περίπου ομόφωνα ενέκρινε αυτόν τον κανονισμό, ήρθαν οι ελληνικές αρχές, η ελληνική διοίκηση, και με τα αποτελέσματα που μας παρουσίασε ο κ. Αριμόν -και το Δεκέμβριο μας παρουσίασε και η αρμόδια Γενική Διεύθυνση της Κομισιόν- να δείξουν ότι ολοκληρώθηκαν έργα, βελτιώθηκε η ικανότητα προγραμματισμού και διαχείρισης στην αποτελεσματική αξιοποίηση των Κοινοτικών κονδυλίων.
Θέλω να υπογραμμίσω κάτι, το είπε και ο κ. Αριμόν. Η Ελλάδα βρίσκεται πρώτη στη λίστα των κρατών – μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης σε απορρόφηση αυτή την περίοδο. Και αυτή η ευρεία συναίνεση όλων των πολιτικών ομάδων στη διαπίστωση των αριθμών και της πραγματικότητας είναι κάτι θετικό όχι μόνο για την Ελλάδα, αλλά και για τις πολιτικές συνοχής και για τους στόχους που θέτει η Επιτροπή Περιφερειακής Πολιτικής.
Φαίνεται ότι αυτά τα χρήματα δεν είναι πεταμένα λεφτά. Αντίθετα, αυτές οι ρυθμίσεις βοήθησαν, όπως είπε ο κ. Αριμόν, να μη χαθούν λεφτά. Γιατί θα χάνονταν χρήματα των Ευρωπαίων φορολογούμενων, αν τα έργα αυτά έμεναν μισοτελειωμένα, και επομένως άχρηστα, χωρίς καμία θετική επίδραση στην παραγωγικότητα, την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας, τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης, την αύξηση των επενδύσεων, τη συμβολή στην άνοδο του ΑΕΠ.
Βρισκόμαστε σε μια περίοδο», σύμφωνα με τον Δ. Παπαδημούλη, «που στην Ελλάδα έχει αρχίσει μια ανάκαμψη. Στις 20/8 η Ελλάδα βγαίνει από τα προγράμματα οικονομικής υποστήριξης, τελειώνει με τα μνημόνια, και νομίζω ότι η έκθεση που συζητάμε είναι μια ιστορία επιτυχίας και για το Ευρωκοινοβούλιο, και για την πατρίδα μου, την Ελλάδα, και για την Κομισιόν, που εισηγήθηκε αυτή την αλλαγή στον κανονισμό. Ως έκτακτη ρύθμιση, όχι ως κανόνα, συμφωνώ με αυτό».
Μ. Σπυράκη: «Τα Κοινοτικά κονδύλια δεν ήταν ελεημοσύνη»
Από την πλευρά της, η ευρωβουλευτής της ΝΔ, Μαρία Σπυράκη, υπογράμμισε μεταξύ άλλων: «Η Ελλάδα έχασε το 26% του ΑΕΠ της την περίοδο της κρίσης, η ανεργία εκτινάχθηκε. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία που έχει στη διάθεσή της η EUROSTAT, το Νοέμβριο του 2017, η Ελλάδα είχε ανεργία 20,9%, ενώ η ανεργία στους νέους είναι στο 43,7%. Και αυτά είναι δείκτες και στοιχεία που πρέπει να μείνουν στη συλλογική μνήμη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου όταν ενεργοποιεί τέτοιου είδους εξαιρέσεις.
Το δεύτερο στοιχείο αυτής της Εκθεσης αφορά στην επιμονή της ύπαρξης Δεικτών Ποιοτικού Αποτελέσματος. Για όλους μας οι Δείκτες Ποιοτικού Αποτελέσματος παραμένουν το ζητούμενο. Είναι όμως κατά τη γνώμη μου άστοχη η επιμονή να ζητήσουμε από την Ελλάδα αυτή τη στιγμή να εμφανίσει αυτή, μόνη, ως κράτος – μέλος Δείκτες Ποιοτικού Αποτελέσματος. Και είναι περισσότερο άστοχη η ενέργεια να επιμείνουμε για να δοθεί περαιτέρω και μεγαλύτερη δημοσιότητα για τα έργα που ολοκληρώθηκαν βάση της εξαίρεσης του 2015. Οι κανόνες δημοσιότητας των συγχρηματοδοτούμενων έργων, οι ταμπέλες που στήνουμε στα συγχρηματοδοτούμενα έργα είναι ίδιοι σε όλες τις χώρες της ΕΕ. Δε χρειάζεται κάτι επιπλέον να κάνει η Ελλάδα σε αυτό».
Και η ευρωβουλευτής της ΝΔ κατέληξε λέγοντας, «αυτή η Εκθεση για μένα αποτελεί την ευκαιρία για την έκφραση της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης στο πνεύμα της εξαίρεσης που δόθηκε στην πατρίδα μου τον Οκτώβριο του 2015. Ημασταν εδώ όλοι», σημείωσε με έμφαση η Μ. Σπυράκη, «όταν ζητήσαμε και υπερψηφίσαμε τη διαδικασία της άμεσης αλλαγής του Κανονισμού, όμως θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί στο πώς επικοινωνούμε σε όλους τους Ευρωπαίους πολίτες το αποτέλεσμα αυτής της προσπάθειας. Αυτή η εξαίρεση είναι η έκφραση της αλληλεγγύης, δεν είναι η ευκαιρία για την αναπαραγωγή στερεοτύπων. Είναι λοιπόν ανάγκη, μέσα από όλο το πνεύμα της Εκθεσης, αλλά και από τις λεπτομέρειές της, να επιβραβεύσουμε τις προσπάθειες του ελληνικού λαού, και να αποφύγουμε οποιαδήποτε υπόνοια ότι τα Κοινοτικά κονδύλια δόθηκαν με τη μορφή ελεημοσύνης».
Νίκος Παπαδημητρίου