Οι πυρκαγιές στη Βραζιλία συνεχίζουν να εξαπλώνονται, ειδικά στο τροπικό δάσος του Αμαζονίου, παρά την κινητοποίηση του στρατού και την απαγόρευση της πρακτικής των ελεγχόμενων καύσεων σε εξωτερικούς χώρους στο μεγαλύτερο τροπικό δάσος του πλανήτη.
Κατά το Εθνικό Ινστιτούτο Διαστημικής Έρευνας (INPE), που καταγράφει την εξέλιξη των μετώπων σε πραγματικό χρόνο μέσω δορυφόρων, 3.859 νέες εστίες φωτιάς, εκ των οποίων περίπου 2.000 στον Αμαζόνιο, καταγράφηκαν την περασμένη Πέμπτη και την Παρασκευή.
Την περασμένη Πέμπτη, η κυβέρνηση του ακροδεξιού προέδρου, Ζαΐχ Μπολσονάρου, ανακοίνωσε ότι απαγορεύει με διάταγμα την πρακτική των ελεγχόμενων καύσεων στο σύνολο της χώρας. Αλλά με νεότερο διάταγμα, που δημοσιοποιήθηκε αργά το βράδυ της Παρασκευής, η απαγόρευση περιορίστηκε στην περιοχή του Αμαζονίου όπως αυτή ορίζεται «νομικά»: στις εννέα Πολιτείες όπου εκτείνεται το τροπικό δάσος. Αλλού, θα επιτρέπεται, αλλά μόνο με άδεια των αρχών, για αγροτικές εκμεταλλεύσεις.
Από τον Ιανουάριο ως την 30η Αυγούστου, σε όλη τη Βραζιλία καταγράφηκαν 88.816 εστίες φωτιάς, εκ των οποίων το 51,9% στον Αμαζόνιο, κάτι που συνδέεται άμεσα, κατά ειδικούς, με την κλιμάκωση της αποψίλωσης του τροπικού δάσους.
Η Βραζιλία βίωσε ακόμη χειρότερες χρονιές απ’ ό,τι φέτος όσον αφορά τις δασικές πυρκαγιές, αλλά από το 2004, όταν άρχισε η ανάλυση της καταστροφής του δάσους σε πραγματικό χρόνο, είναι η πρώτη φορά που καταγράφονται τόσο πολλές φωτιές σε χρονιά μέτριας ξηρασίας, σημειώνουν οι ειδικοί.
Ποιοι επωφελούνται από την καταστροφή στον Αμαζόνιο
Η Αμαζονία φλέγεται και αναπόφευκτα στο στόμα όλων έρχεται η ερώτηση: γιατί αφού επί τόσα χρόνια μιλάμε για την αναγκαιότητα της προστασίας του τροπικού δάσους, ποτέ δεν έχει γίνει τίποτε ουσιαστικό για να σταματήσει η καταστροφή του; Η απάντηση είναι απλή και την έδωσε εύγλωττα ο αμερικανικός ιστότοπος Vox: γιατί η καταστροφή του Αμαζονίου είναι επικερδής. Παρά τις καταστροφικές συνέπειες για το παγκόσμιο κλίμα και τη βιοποικιλότητα από την καταστροφή του τροπικού δάσους θα επωφεληθούν απόλυτα οι κερδοσκόποι -τους οποίους στηρίζει ο ακροδεξιός πρόεδρος Ζαΐχ Μπολσονάρου. Όσο για την έλλειψη οξυγόνου στο μέλλον, ας σκεφθούν οι απόγονοί μας.
«Παρά το περιβαλλοντικό κόστος, υπάρχουν μεγάλες οικονομικές πιέσεις πίσω από τις φλόγες», τονίζει το Vox, υπογραμμίζοντας τον δόλο πίσω από τις πυρκαγιές στον Αμαζόνιο.
Μα ποια είναι τούτα τα οικονομικά συμφέροντα;
Κατά πρώτον και προφανέστερον, είναι ο αγροτικός τομέας. Με τις πυρκαγιές αποψιλώνονται και συνεπώς μετατρέπονται σε καλλιεργήσιμες μεγάλες εκτάσεις. Επιπλέον, ως γνωστόν η τέφρα που δημιουργείται, αποτελεί εξαιρετικό φυσικό λίπασμα. Επιπλέον, οι παγκόσμιες εμπορικές συγκυρίες δημιουργούν νέες δυνατότητες για τη γεωργία της Βραζιλίας: η χώρα είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός σόγιας και περίπου το 80% της παραγωγής της καλλιεργείται στην Αμαζονία, όπου κατά κόρον χρησιμοποιείται για ζωοτροφή. Όμως, ο οικονομικός πόλεμος που κήρυξε ο Αμερικανός πρόεδρος, Ντόναλντ Τραμπ, κατά της Κίνας είχε ως αποτέλεσμα το Πεκίνο να επιβάλει δασμούς στις αντίστοιχες εισαγωγές από τις ΗΠΑ, μεταξύ των οποίων και στην αμερικανική σόγια. Είναι φυσικό πως η Κίνα έχει στραφεί εναλλακτικά στη Βραζιλία.
Κατά δεύτερον, μέγα όφελος έχει από τις πυρκαγιές και η κτηνοτροφία της χώρας. Σήμερα, η Βραζιλία είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός βοείου κρέατος στον κόσμο, με τις αντίστοιχες εξαγωγές να έχουν αποφέρει το 2018 στη χώρα κέρδη 6,7 δισ. δολαρίων.
Κατά τρίτο λόγο, μεγάλο ρόλο στις καταστροφές στον Αμαζόνιο έχουν διαδραματίσει και ο τομέας των ορυχείων, μιας και η περιοχή είναι πλούσια σε κοιτάσματα χρυσού, αλουμινίου και πετρελαίου. Σύμφωνα με το περιβαλλοντική οργάνωση Amazon Georeferenced Socio-Environmental Information Network (RAISG), η παράνομη εξόρυξη ορυκτών έχει αυξηθεί σε αστρονομικά επίπεδα, ενώ σημαντική αύξηση έχει σημειώσει και η παράνομη υλοτομία, λόγω της μεγάλης ζήτησης.
Ένας τέταρτος παράγοντας που δεν θα πρέπει να παραγνωρισθεί είναι τα πολιτικά οφέλη που επιδιώκει ο ίδιος ο Μπολσονάρου. Ο ίδιος στην προεκλογική του εκστρατεία είχε διαμηνύσει πως δεν προτίθεται να συνεχίσει την πολιτική για την προστασία του τροπικού δάσους. Και το έκανε πράξη.
Σύμφωνα με το βρετανικό δίκτυο BBC, ο ρυθμός καταστροφής του Αμαζονίου έχει αυξηθεί δραματικά αφ’ ότου ανέλαβε τη διακυβέρνηση ο Μπολσονάρου.
Τα μέτρα για την περιβαλλοντική προστασία έχουν μειωθεί και το υπουργείο Περιβάλλοντος φέτος έχει επιβάλει κατά 30% λιγότερα πρόστιμα σε σχέση με πέρυσι σε αντίστοιχες παραβάσεις.
Σύμφωνα με το Εθνικό Ινστιτούτο Διαστημικών Ερευνών (ΙΝΡΕ) της χώρας, ο ρυθμός αποψίλωσης του τροπικού δάσους έχει αυξηθεί 88% από πέρυσι, ενώ ο αριθμός των πυρκαγιών είναι αυξημένος κατά 84% από την ίδια περυσινή περίοδο. Από τον Ιανουάριο έχει αυξηθεί κατά 39% η απωλεσθείσα επιφάνεια του δάσους της Αμαζονίας στη Βραζιλία και τα στοιχεία είναι ακόμη πιο δυσοίωνα, καθόσον μόλις έχει ξεκινήσει η εποχή της ανομβρίας στη χώρα, με αποτέλεσμα να αναμένονται ακόμη περισσότερες πυρκαγιές.
Γιώργης-Βύρων Δάβος
Πηγή businessinsider.it, Corriere della Sera, BBC
